Podstawowe definicje z zakresu ekonomii społecznej

Podstawowe definicje z zakresu ekonomii społecznej:

Ekonomia społeczna to sfera aktywności obywatelskiej, która poprzez działalność ekonomiczną  i działalność pożytku publicznego służy: integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu usług społecznych użyteczności publicznej (na rzecz interesu ogólnego) oraz rozwojowi lokalnemu

Podmiotem ekonomii społecznej (PES) jest: 

1)      przedsiębiorstwo społeczne, w tym spółdzielnia socjalna, o której mowa w ustawie  z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. poz. 651,  z późn. zm.);

2)      podmiot reintegracyjny, realizujący usługi reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym:

• CIS i KIS; 
• ZAZ i WTZ, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji  zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; 

3)      organizacja pozarządowa lub podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239, z późn. zm.);

4)      podmiot sfery gospodarczej utworzony w związku z realizacją celu społecznego bądź dla którego leżący we wspólnym interesie cel społeczny jest racją bytu działalności komercyjnej. Grupę tę można podzielić na następujące podgrupy:

• organizacje pozarządowe, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prowadzące działalność gospodarczą, z której zyski wspierają realizację celów statutowych;
• spółdzielnie, których celem jest zatrudnienie tj. spółdzielnie pracy, inwalidów i niewidomych, działające w oparciu o ustawę z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2016 r. poz. 21, z późn. zm.);
• spółki non-profit, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, o ile udział sektora publicznego w spółce wynosi nie więcej niż 50%.

Przedsiębiorstwo społeczne to– podmiot, który spełnia łącznie poniższe warunki:

1)      jest podmiotem wyodrębnionym pod względem organizacyjnym  i rachunkowym, prowadzącym działalność gospodarczą zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym lub działalność oświatową w rozumieniu art. 83a ust. 1 ustawy  z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, lub działalność kulturalną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406, z późn. zm.), której celem jest:

•  integracja społeczna i zawodowa określonych kategorii osób wyrażona  poziomem zatrudnienia tych osób:

a)      zatrudnienie co najmniej 50%:

• osób bezrobotnych lub 

• osób z niepełnosprawnościami, lub

• osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. 

o zatrudnieniu socjalnym, lub 

• osób, o których mowa w art. 4 ust. 1  ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. 

o spółdzielniach socjalnych, lub

b)      zatrudnienie co najmniej 30% osób o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub osób   z zaburzeniami psychicznymi, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego; 

•  lub realizacja usług społecznych świadczonych w społeczności lokalnej, usług opieki nad dzieckiem w wieku do lat 3 zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2016 r. poz. 157) lub usług wychowania przedszkolnego w przedszkolach lub w innych formach wychowania przedszkolnego zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, przy jednoczesnej realizacji  integracji społecznej i zawodowej  osób, o których mowa w ppkt i, wyrażonej zatrudnieniem tych osób na poziomie  co najmniej 30%;

2)      jest podmiotem, który nie dystrybuuje zysku lub nadwyżki bilansowej pomiędzy  udziałowców, akcjonariuszy lub pracowników, ale przeznacza go na wzmocnienie potencjału przedsiębiorstwa jako kapitał niepodzielny oraz w określonej części na reintegrację zawodową i społeczną lub na działalność pożytku publicznego prowadzoną na rzecz społeczności lokalnej, w której działa przedsiębiorstwo;

3)      jest zarządzany na zasadach demokratycznych, co oznacza, że  struktura zarządzania przedsiębiorstwami społecznymi lub ich struktura własnościowa opiera się na współzarządzaniu w przypadku spółdzielni, akcjonariacie pracowniczym lub zasadach partycypacji pracowników, co podmiot określa w swoim statucie lub innym dokumencie założycielskim;

4)      wynagrodzenia kadry zarządzającej są ograniczone limitami tj. nie przekraczają wartości, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

5)      zatrudnia w oparciu o umowę o pracę, spółdzielczą umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną co najmniej trzy osoby, przy zachowaniu proporcji zatrudnienia określonych w lit. a.

Podmioty reintegracyjne to:

1)      Centrum integracji społecznej (CIS) – podmiot reintegracji społecznej i zawodowej utworzony na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2011 r. poz. 225, z późn. zm.), posiadający aktualny wpis do rejestru CIS  prowadzonego przez właściwego wojewodę.

2)      Klub integracji społecznej (KIS) – podmiot reintegracji społecznej i zawodowej utworzony na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, posiadający aktualny wpis do rejestru KIS prowadzonego przez właściwego wojewodę.

3)      Warsztat terapii zawodowej (WTZ) - to wyodrębniona organizacyjnie i finansowo placówka stwarzająca osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia, utworzona na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji  zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

4)      Zakład aktywizacji zawodowej (ZAZ) - podmiot rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych utworzony na podstawie ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji  zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych