380 - lecie Janowa Lubelskiego. Stanisław Kostka Zamoyski

Kolejną postacią składającą się na wystawę " W kalejdoskopie istnień Ziemi Janowskiej" jest Stanisław Kostka Zamoyski.

Stanisław Kostka Zamoyski (1775-1856) - Urząd Ordynata piastował w latach 1801-1831. To właśnie on w celu uzdrowienia tutejszego przemysłu sprowadził w latach 1805-1816 do Janowa kilkudziesięciu wykwalifikowanych sukienników niemieckich, zamieszkiwali oni Błonie - grunty ordynackie. Sprowadzeni sukiennicy otrzymali nowe domy na ogólna sumę 6900 zł, którą spłacali ratami. W kwietniu 1816 roku Stanisław Zamoyski polecił swej administracji, by utworzyła dwa cechy: wąskiego i szerokiego sukna. Oprócz tego wybudowanie folusza, sprowadzenie maszyn niezbędnych do gręplowania i przędzenia wełny. Ponadto nakazał administracji by ta sprowadziła z Bielska-Białej wykwalifikowanego farbiarza, zawarła kontrakt na dostawę sukna janowskiego dla wojska, udzieliła pomocy w materiałach budowlanych oraz udzieliła pomocy tym sukiennikom, którzy jej naprawdę potrzebują.
Również na polecenie Ordynata administracja ordynacji opracowała regulamin dla tutejszych sukienników (oczywiście przy współpracy z nimi), oparty na regulaminie z 1743 roku pochodzącym z Józefowa nad Wisłą. Regulamin ten dotyczył majstrów szerokiego i wąskiego sukna, rozgraniczając jednak, te specjalności. Zabroniono rzemieślnikom specjalistom od sukien wąskich tkania szerokich i odwrotnie. Oprócz tego opracowany został regulamin dla czeladników.
Faworyzacja przez Ordynata sukienników Niemców, doprowadziła wkrótce do rozłamu w samym cechu. Miejscowi sukiennicy zarzucali cudzoziemcom, iż ci pragną założyć własny cech, oraz zamierzają rządzić sukiennikami janowskimi. Wkrótce jednak spory te ucichły i już od 1816 roku zarówno sukiennicy miejscowi jak i sukiennicy Niemcy wystąpili solidarnie wobec groźby przedsiębiorczych Żydów i ich kupców, którzy w tym roku zakładali konkurencyjne zakłady.
Ordynatowi udało się także uzyskać zezwolenie na eksportowanie sukna janowskiego do Rosji (eksportowane było od 1821 roku).
Za ordynacji Stanisława Zamoyskiego powstały plany rozbudowy Janowa w części znanej jako „Nowe Miasto” (zespół sądu i więzienia, domy komisarza obwodu, kancelarii i kasy). Dopełnieniem kompozycji „Nowego Miasta” były: „ogród spacerowy”, i pomnik wystawiony ku czci Tadeusza Kościuszki.

Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim

 

organizacje_3.jpg [1]